سلامت دندان در دوران بارداری چه اهمیتی دارد؟
بارداری، دورانی پر از تغییرات فیزیولوژیکی و عاطفی برای زنان است. در این دوران، بدن مادر وظیفه خطیر تامین مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و تکامل جنین را بر عهده دارد. سلامت دهان و دندان مادر باردار نیز یکی از دغدغه های مهم این دوران به شمار می رود. متاسفانه، بسیاری از زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی، تهوع صبحگاهی و کمبود آگاهی، در معرض خطر ابتلا به مشکلات دهان و دندان قرار دارند. پوسیدگی دندان، التهاب لثه و خونریزی لثه از جمله مشکلات شایع در این دوران هستند که می توانند بر سلامت مادر و جنین تاثیر منفی بگذارند. در این مقاله قصد داریم به بررسی اهمیت سلامت دهان و دندان در دوران بارداری، علل شایع مشکلات دهانی و دندانی در این دوران و راهکارهای پیشگیری و درمان آنها بپردازیم.
اهمیت سلامت دندان در دوران بارداری
مکمل های مختلفی وجود دارد که ممکن است به افزایش باروری زنان کمک کند. رایج ترین مکمل ها در میان انواع کپسول افزایش باروری زنان شامل اسید فولیک، میو-اینوزیتول و D-chiro-inositol هستند. با این حال، قبل از مصرف هر گونه مکمل برای افزایش باروری، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید.
حفظ سلامت دندان در دوران بارداری به دلایل مختلفی اهمیت دارد. در این دوران، تغییرات هورمونی، تهوع صبحگاهی و سایر عوامل می توانند بر سلامت لثه ها و دندان ها تاثیر منفی بگذارند و زمینه ساز مشکلات دهان و دندانی شوند.
یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری، تهوع صبحگاهی است. این حالت که معمولا در سه ماهه اول بارداری رخ می دهد، می تواند منجر به افزایش اسیدیته دهان شود. اسید موجود در معده، مینای دندان را ضعیف کرده و زمینه را برای پوسیدگی دندان فراهم می کند. علاوه بر این، برخی از زنان باردار به دلیل تهوع و استفراغ مکرر، تمایل به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کمتری دارند که این موضوع نیز می تواند به بهداشت دندان در دوران بارداری آنها آسیب برساند. اگر در دوران بارداری دچار تهوع صبحگاهی هستید، برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، بعد از هر بار استفراغ دهان خود را با آب ولرم و جوش شیرین بشویید
همه چیز درباره سلامت دندان در دوران بارداری
اهمیت کلسیم در دوران بارداری
کلسیم، یکی از مهمترین مواد معدنی مورد نیاز برای رشد و تکامل جنین است. این ماده معدنی در تشکیل استخوان ها و دندان های جنین نقش اساسی ایفا می کند. در سه ماهه اول بارداری، جوانه های دندانی جنین شروع به شکل گیری می کنند و در ادامه روند بارداری، استخوان سازی و تکامل دندان ها با سرعت بیشتری پیش می رود. قرص کلسیم خارجی از مکمل هایی است که با استفاده از آن می توان بخشی از کمبود کلسیم در این دوران را جبران نمود.
- نقش کلسیم در استخوان سازی و دندان سازی جنین: همانطور که می دانید، استخوان ها و دندان ها از بافت استخوانی ساخته شده اند. کلسیم، ماده اصلی تشکیل دهنده بافت استخوانی است و برای استحکام و تراکم استخوان ها ضروری است. در دوران بارداری، جنین به طور مداوم در حال رشد و تکامل استخوان ها و دندان های خود است. بنابراین، تامین کلسیم کافی در این دوران برای سلامت اسکلتی و دندانی جنین از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
- نیاز روزانه مادر باردار به کلسیم: نیاز روزانه مادران باردار به کلسیم نسبت به دوران غیر بارداری افزایش می یابند. میزان توصیه شده مصرف کلسیم برای زنان باردار و شیرده 1000 میلی گرم در روز است. این مقدار می تواند از طریق رژیم غذایی و مصرف مکمل های کلسیم تامین شود. منابع غذایی سرشار از کلسیم عبارتند از:
- لبنیات مانند شیر، ماست، پنیر و دوغ
- سبزیجات برگ تیره مانند کلم بروکلی، کلم پیچ و اسفناج
- ماهی و غذاهای دریایی مانند سالمون، ساردین و میگو
- حبوبات مانند عدس، لوبیا و نخود
- مغزها و دانه ها مانند بادام، گردو و کنجد
کیست تخمدان کیسه های پر از مایع هستند که در تخمدان ها ایجاد می شوند. اکثر کیست های تخمدان بی ضرر هستند و خود به خود از بین می روند. با این حال، برخی از کیست ها ممکن است درد یا سایر مشکلات ایجاد کنند و در این صورت ممکن است پزشک برای شما قرص و کپسول درمان کیست تخمدان تجویز کند.
| منابع غذایی | انواع |
| لبنیات | مانند شیر، ماست، پنیر و دوغ |
| ماهی و غذاهای دریایی | مانند سالمون، ساردین و میگو |
| حبوبات | مانند عدس، لوبیا و نخود |
| مغزها و دانه ها | مانند بادام، گردو و کنجد |
کمبود کلسیم و تاثیر آن بر بهداشت دهان و دندان
ملاتونین هورمونی طبیعی است که به تنظیم خواب کمک می کند. مکمل های ملاتونین می توانند برای درمان بی خوابی کوتاه مدت بی خطر و موثر باشند. دوز معمول بهترین قرص ملاتونین بین 1 تا 5 میلی گرم است که 30 دقیقه قبل از خواب مصرف می شود.
یکی از باورهای غلطی که در بین برخی افراد رایج است، این است که در دوران بارداری، جنین کلسیم مورد نیاز خود را از دندان های مادر دریافت می کند و این موضوع منجر به پوسیدگی و خرابی دندان ها می شود. اما این باور صحت ندارد. درست است که جنین برای رشد و تکامل استخوان ها و دندان های خود به کلسیم نیاز دارد، اما این کلسیم از طریق جفت و از خون مادر به جنین منتقل می شود. دندان های مادر نقشی در تامین کلسیم مورد نیاز جنین ندارند.
همانطور که قبلا اشاره شد، تغییرات هورمونی، تهوع صبحگاهی و کمبود آگاهی در مورد بهداشت دهان و دندان می توانند از جمله علل اصلی پوسیدگی دندان در دوران بارداری باشند. عوامل دیگری که می توانند در این زمینه نقش داشته باشند عبارتند از:
- خشکی دهان: در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی، ممکن است دچار خشکی دهان شوید. بزاق دهان نقش مهمی در شستشوی دهان و جلوگیری از رشد باکتری ها دارد. جلوگیری از خشکی دهان می تواند از نکات مهم در مراقبت از دندان در دوران بارداری شود.
- مصرف زیاد غذاهای شیرین: اگر در دوران بارداری تمایل به خوردن غذاهای شیرین و ناسالم دارید، احتمال پوسیدگی دندان های شما افزایش می یابد.
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز برای حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری ضروری است.
انواع مختلفی از قرص های خواب وجود دارد، از جمله داروهای بنزودیازپین، داروهای خواب غیر بنزودیازپین و ملاتونین. بهترین نوع قرص خواب برای شما به وضعیت خاص شما بستگی دارد. برای تعیین نمودن نوع مناسب قرص تنظیم خواب، با پزشک خود مشورت کنید.
تامین کلسیم مورد نیاز مادر باردار برای حفظ سلامت دندان
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن رایج ترین مسکن های آرتروز هستند. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای تجویزی مانند قرص درمان آرتروز را تجویز کند.
همانطور که در بخش های قبلی اشاره شد، کلسیم یکی از مواد معدنی ضروری برای سلامت دندان در دوران بارداری در دوران بارداری است. این ماده معدنی برای رشد و تکامل استخوان ها و دندان های جنین و همچنین حفظ سلامت دندان های مادر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این بخش به طور خلاصه به راهکارهای تامین کلسیم مورد نیاز مادر باردار برای “سلامت دندان در دوران بارداری” می پردازیم:
1. مصرف مواد غذایی سرشار از کلسیم:
- لبنیات: شیر، ماست، پنیر و دوغ از جمله منابع غنی کلسیم هستند. سعی کنید روزانه 3 تا 4 وعده لبنیات در رژیم غذایی خود داشته باشید.
- سبزیجات برگ تیره: کلم بروکلی، کلم پیچ و اسفناج از جمله سبزیجات برگ تیره ای هستند که علاوه بر کلسیم، سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی دیگر نیز هستند.
- ماهی و غذاهای دریایی: سالمون، ساردین و میگو از جمله منابع خوب کلسیم هستند. .
- حبوبات: عدس، لوبیا و نخود از جمله حبوباتی هستند که علاوه بر کلسیم، منبع خوبی از فیبر و پروتئین نیز هستند.
- مغزها و دانه ها: بادام، گردو و کنجد از جمله مغزها و دانه هایی هستند که علاوه بر کلسیم، سرشار از چربی های سالم و آنتی اکسیدان ها نیز هستند.
2. مصرف مکمل های کلسیم: اگر از طریق رژیم غذایی به اندازه کافی کلسیم دریافت نمی کنید، می توانید با مشورت پزشک خود از مکمل های کلسیم نیز استفاده کنید. نوع و دوز مکمل کلسیم باید با توجه به شرایط شما توسط پزشک تعیین شود.
3. مصرف غذاهای حاوی ویتامین D: ویتامین D به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک می کند.
4. حفظ تعادل pH دهان: با مصرف غذاهای اسیدی کمتر و مصرف بیشتر غذاهای قلیایی، می توانید به حفظ تعادل pH دهان خود کمک کنید. این کار به جلوگیری از پوسیدگی دندان و حفظ سلامت لثه ها کمک می کند.
5. رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز برای حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری ضروری است.
داروهای مختلفی برای درمان پوکی استخوان وجود دارد که به نوع و شدت پوکی استخوان شما بستگی دارد. برخی از انواع قرص درمان پوکی استخوان عبارتند از بیس فسفونات ها، denosumab و raloxifene.
چرا حفظ سلامت دندان در دوران بارداری مهم است؟
دوران بارداری دورانی حساس و پویا برای زنان است که در آن بدن با تغییرات مختلفی روبرو می شود. در این میان، حفظ سلامت عمومی بدن، از جمله سلامت دندان و مفاصل، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برخی از زنان باردار ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش وزن، در مفاصل خود احساس درد و ناراحتی کنند. در این موارد، قرص تقویت مفاصل با تجویز پزشک می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند. علاوه بر این، حفظ سلامت دندان در دوران بارداری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1. تاثیر سلامت دهان و دندان بر سلامت مادر و جنین:
- بیماری های دهان و دندان: بیماری های دهان و دندان مانند عفونت لثه می تواند در دوران بارداری با عوارض جدی مانند زایمان زودرس و کم وزنی نوزاد همراه باشد.
- دیابت بارداری: وجود بیماری های دهان و دندان می تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد.
- زایمان زودرس: برخی مطالعات نشان داده اند که بین بیماری های دهان و دندان و زایمان زودرس ارتباط وجود دارد.
2. تاثیر کمبود کلسیم بر سلامت دندان: در دوران بارداری، به دلیل نیاز جنین به کلسیم، ممکن است مادر دچار کمبود این ماده معدنی شود. کمبود کلسیم می تواند منجر به پوسیدگی دندان و مشکلات لثه در مادر باردار شود.
3. تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند منجر به خشکی دهان، افزایش حساسیت لثه و خونریزی لثه شود. این موارد می توانند زمینه ساز بیماری های دهان و دندان شوند.
4. تهوع صبحگاهی: تهوع صبحگاهی که در بسیاری از زنان باردار شایع است، می تواند منجر به افزایش اسید معده و فساد دندان ها شود.
5. کمبود آگاهی: برخی از زنان باردار از اهمیت سلامت دهان و دندان در دوران بارداری و نحوه مراقبت از آن آگاه نیستند.
مراقبت های دندانپزشکی در دوران بارداری
حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این دوران، به دلیل تغییرات هورمونی و سایر عوامل، شما بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات دهان و دندان قرار دارید. یکی از بهترین راهکارها برای پیشگیری از مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری، ویزیت دندانپزشک قبل از بارداری است. در این ویزیت، دندانپزشک شما می تواند وضعیت دهان و دندان شما را بررسی کند و در صورت وجود هرگونه مشکل، اقدامات لازم را برای درمان آنها قبل از بارداری انجام دهد.
رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری
برای حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری، باید به طور مرتب بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید.
مسواک زدن
حداقل دو بار در روز، به مدت دو دقیقه با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید دندان های خود را مسواک بزنید.
نخ دندان کشیدن
هر شب قبل از خواب، از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان های خود استفاده کنید.
استفاده از دهانشویه
می توانید از دهانشویه حاوی فلوراید برای شستشوی دهان خود دو بار در روز استفاده کنید.
دوران بارداری دورانی حساس برای زنان است که در آن به دلیل تغییرات هورمونی، بدن مادر با تغییرات مختلفی روبرو می شود. یکی از این تغییرات، افزایش نیاز به کلسیم برای رشد و تکامل جنین است. کلسیم ماده معدنی ضروری برای رشد و تکامل استخوان ها و دندان های جنین است. در این دوران، جنین از طریق جفت کلسیم مورد نیاز خود را از بدن مادر دریافت می کند. اما تامین کلسیم کافی در دوران بارداری برای حفظ سلامت دندان های مادر نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کمبود کلسیم می تواند منجر به پوکی استخوان، پوسیدگی دندان و مشکلات لثه در مادر باردار شود.
- رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز برای حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری ضروری است.
- معاینه منظم دندانپزشکی: مراجعه به دندانپزشک قبل از بارداری و ویزیت های منظم در دوران بارداری برای پیشگیری از مشکلات دهان و دندان ضروری است.
- مصرف غذاهای اسیدی کمتر: با مصرف غذاهای اسیدی کمتر و مصرف بیشتر غذاهای قلیایی، می توانید به حفظ تعادل pH دهان خود کمک کنید.
با رعایت این نکات می توانید کلسیم مورد نیاز خود را در دوران بارداری تامین کرده و از سلامت دندان های خود و جنین تان محافظت کنید.